Hesperian Health Guides
GD gıda yardım olarak gönderiliyor
HealthWiki > Topluluk için Çevre Sağlığı Rehberi > Bölüm 13: Genetiği değiştirilmiş gıdaların sahte vaatleri > GD gıda yardım olarak gönderiliyor
Birçok ülke GD gıdaların yetiştirilmesini ve satılmasını yasaklamıştır. Ancak bu ülkelerde bile, GD gıdalar gıda stoklarında yerini almaktadır. Yoksul ülkelerde, GD gıdaların pazarlara ve evlere girmesini sağlayan yollardan biri gıda yardımıdır.
Ülkeler şiddetli açlıkla karşı karşıya kaldıklarında genellikle Birleşmiş Milletler’den ya da herhangi bir ülkeden tahıl yardımı alırlar. GD gıda üreten ülkeler bunları gıda yardımı olarak verirler. Bu, çiftçileri, aç insanları ve hükümetleri GD gıdalar ve açlık arasında bir seçim yapmaya zorlar.
Ancak bazen, bir felaket anında bile direnen hükümetler vardır. Örneğin, 2002 kışındaki şiddetli kıtlık döneminde Zambia ve Zimbabwe’ye gıda yardımı olarak GD mısır teklif edilmişti. Zambia GD gıda yardımını reddetti. Bu karardan sonra yabancı bağışçılar Zambia’ya fazla gıda üreten Afrika ülkelerinden gıda satın alması için para yardımı yaptılar. GD gıdanın yasak olduğu bazı Avrupa ülkeleri ise GD tahıl içermeyen gıdalar teklif ettiler.
Zimbabwe hükümeti de çok sayıda aç vatandaşının baskısını hissetti. Zimbabwe GD gıda yardımını kabul etti, ama mısırın öğütülmüş olarak verilmesini isteyerek tohumluk olarak kullanılmasının ve ileride doğabilecek sorunların önünü baştan kesti.
Toplum tohum koruyucuları
Dünya genelinde, toplumlar GD ürün tehlikesine karşılık veriyorlar. Bazı insanlar hükümetlerden GD gıdalara etiket koymasını böylece onları almaktan ve yemekten kaçınmalarına fırsat verilmesini istiyorlar. Diğerleri bölgelerinde hiçbir GD ürününün ekilmesini istemiyorlar. Çok sayıda toplum tohumla ilgili geleneksel ve toplum tohum yönetimi uygulamalara dönmüş durumda.
Toplum tohum yönetimi toplumların sahip oldukları tohumların kontrolünü ele alarak çeşitli tohumları ileride ekmek üzere saklamaları ve bu tohumların kayıtlarını özenle tutmalarıdır. Bu yolla, toplumlar önemli tohum kaynaklarını canlı tutarlar ve biyoçeşitliliği korurlar. Ayrıca dışarıdan birilerinin geleneksel tohumları üzerinde mülkiyet hakkı iddia etmelerini de önlerler.
Hükümetler ulusal tohum bankaları kurarak ürün çeşitliliğini korumalı ve bazı bitki türlerinin hiç ekilmemesinin ve giderek kaybolup gitmesinin önüne geçmelidir. Gıda güvenliğinin ve gıda hakimiyetinin sağlanması için tohum kaynaklarının kontrolünü elde tutmak şarttır.
Köylüler tohum takası yapıyor
Meksika’daki Vicente Guerrero köyü halkı geleneksel tohumlarını kaybetmekten endişe ediyorlardı. Köyün yaşlıları çok sayıda mısır türü, mısırdan bir fazla fasulye türü olan zamanları hatırladılar. Şimdi sadece 2 mısır, 4 de fasulye türü var. Tohum şirketlerinin sadece 1 yıl ekilebilen ya da yetiştirmek için pahalı kimyasallardan aşırı miktarda kullanmak gereken tohumlar ürettiklerini bildikleri için köylüler bir şeyler yapmaya karar verdiler.
Köylüler civardaki ahaliyi büyük bir eğlenceye davet ettiler ve herkesten pişirmek için bir gıda ve en sevdikleri tohumlardan getirmelerini istediler. İnsanlar tohumları alıp satacaklar, sevdikleri ürünlerden yemekler pişirecekler ve bu ürünlerin nerden geldiğini ve nasıl yetiştirildiğini anlatacaklar. Bu buluşmaya tohum takası adı verildi.
Bazı çiftçiler yıllardır görülmeyen mısır ve fasulye çeşitleriyle geldiler. Tohumları ekmesi için başkalarına verdiler. O yıl tohum takasında 5 çeşit mısır, 8 çeşit fasulye vardı. Ertesi yıla kadar, tohum takası haberleri tüm bölgeye yayıldı, çiftçiler dedelerinin bile çocukluktan beri görmedikleri tohumları alıp getirdiler.
Birkaç yıl sonra, köyde 20’den fazla mısır, 40’tan fazla fasulye çeşidi toplandı. Bazıları kuru yamaçlarda, diğerleri nemli vadilerde, bir başkası düz arazide daha iyi geliştiği için bitki çeşitliliği her yıl bir miktar mısır ve fasulyenin yetişmesini garanti ediyordu. Vicente Guerrero’daki birçok kişi bu ürünleri ekmeye başladı, artık köylülerin tohumlar üzerindeki kontrolü kaybetme korkusu bitti. Değişik türde bitkiler tükettikleri için beslenmeleri de iyileşti.
Şimdi bölgedeki diğer köylerde de tohum takası yapılıyor ve çok sayıda eski ürün tekrar gündeme geliyor. Vicente Guerrero’daki çiftçiler eski ürünlerini ekip biçmelerinin sadece gıda güvenliklerini iyileştirmekle kalmayıp büyük bir eğlence düzenlemeleri için bir fırsat da yarattığını söylüyorlar!