Hesperian Health Guides
Bölüm 14: Pestisidler zehirlidir
Pestisidler ekili alanları ve sağlığımızı etkileyebilecek böcekleri, kemiricileri ve zararlı bitkileri yok etmek amacıyla kullanılan kimyasallardır. Ancak pestisidler yararlı bitkiler ve böcekler, hayvanlar ve insanlar da dahil olmak üzere tüm diğer canlıları da zehirleyerek öldürebilirler.
Pestisidler kullanıldıkları yerlerden çok uzaklara giderek toprağı, suyu ve havayı kirletebilirler. Bu bölümde pestisidler deyince haşereleri kontrol etmek için kullanılan şu kimyasalları kast edeceğiz:
- İnsektisidler böcekleri öldürmek için kullanılır.
- Herbisidler zararlı otları ve istenmeyen bitkileri yok etmek için kullanılır.
- Fungisidler bitki mantarlarını kontrol altına almak için kullanılırlar.
- Rodentisidler fare ve benzeri kemirici hayvanları öldürmek için kullanılır.
Çiftçiler her zaman pestisid kullanmazlar; birçok çiftçi bunlardan uzak durarak üretim yapmakta oldukça başarılıdır. İmkanınız varsa hem kendi sağlığınız hem de toprağın sağlığı açısından pestisid kullanmamak daha iyidir. Pestisidler asla güvenli değildir. Ancak çiftçiler, tarım işçileri ve pestisid kullanan herkes için zararı azaltıcı ve güvenliği arttırıcı önlemler de vardır.
Neden pestisidler kullanılıyor?
Pestisidler ne gıdalar, ne onları üretenler, ne de çevre için sağlıklı değildir. Peki neden hala insanlar bu maddeleri kullanıyor?
Pestisidler genellikle tarım makineleri, dev sulama sistemleri, az ücret ödenen işçiler ve ucuza satılmak için devlet subvansiyonları ile birlikte kullanılırlar. Pestisidler ürün verimini düşürecek ya da ürünün cazibesini azaltacak her şeyi öldürürler, dolayısıyla büyük tarım şirketleri bu maddeleri daha çok satış yapabilme sistemlerinin bir parçası olarak kullanırlar.
Çiftçi aileleri büyük tarım şirketleri ile yarışabilmek için kendilerinin de pestisid kullanmaları gerektiğine inanırlar. Bugün ailesini doyurabilmek için mücadele eden bir çiftçi, yarın kendisinin ve ailesinin sağlığına neler olabileceğini düşünmeyebilir. Ancak şurası bir gerçektir ki bu tür tarımsal üretim insan sağlığı ve çevre açısından çok pahalı bir üretim biçimidir.
Zamanla, pestisidler büyük zarara yol açarlar. Kullanımlarından yıllar sonra, haşereler kimyasallara dirençli hale gelebilirler. Pestisidler sadece haşereleri değil aslında haşereleri azaltan çok sayıda böceği ve kuşu da öldürürler. Bu durumda, artık pestisidler haşerelere bağlı ürün kaybını azaltmazlar; ürün verimi düşer ve çiftçi aileleri yoksulluğun pençesine itilirler. Daha kötüsü, pestisidler her yıl binlerce insanın ölümüne ve daha fazlasının da hastalanmasına neden olurlar.
Pestisidleri üreten şirketler ürünlerinin çiftçilerin “dünyayı besleme”lerine yardım ettiğini söylerler. Ancak bu şirketlerin asıl istedikleri uzun dönemde yol açtıkları zararlar hesaba katılmaksızın kendi gelirlerinin beslenmesidir. Pestisidler az sayıda insanı zengin yaparken diğerlerini hasta eden adaletsiz ve sağlıksız bir sistemin parçalarından biridir.
Bir çok pestisid türü vardır
Pestisidlerin birçok türü ve değişik markaları vardır. Bunlar farklı ülkelerde farklı adlarla anılabilirler. Bazı pestisidler bir ülkede çok tehlikeli diye yasaklanırken başka bir ülkede hala satılmaya devam edilebilir.
Pestisidler değişik şekillerde hazırlanırlar: suyla karıştırılıp püskürtme yoluyla uygulanan tozlar, serpilerek uygulanan granül ve tozlar, püskürtülen sıvılar, taneler üzerine kaplamalar, kemiricileri öldürmekte kullanılan peletler gibi. Sivrisinek kovucular ve fare zehirleri evlerde sıklıkla kullanılan haşere öldürücülerdir.
Pestisidler, teneke kutular, şişeler, torbalar gibi değişik ambalajlar içinde satılırlar. Pestisidler genellikle orijinal paketlerinden başka paketlere konurlar. Türü, şekli ya da paketi nasıl olursa olsun pestisidler zehirlidir!
