Hesperian Health Guides
Zehirli maddeler vücudumuza nasıl alınır
HealthWiki > Topluluk için Çevre Sağlığı Rehberi > Bölüm 4: Çevre hakları ve adalet > Zehirli maddeler vücudumuza nasıl alınır
 |
 |
 |
|
| Yeme-İçme | Soluma |
Deriden geçiş | |
Zehirli bir kimyasala ne kadar uzun süre maruz kalınırsa (doğrudan temas) o kadar fazla zarar görülebilir. Bhopal’de binlerce insan gazı soluyarak ve deriden temasla buna maruz kaldı. Bu ani bir felaketti. Çünkü, kimyasal felaket temizlenmedi ve kimyasallar fabrika çevresindeki tüm alanlara yayıldı, zehir toprağa ve şehrin altındaki yer altı suyuna geçti. Yıllar sonra şimdi, insanlar bu zehirlenmiş sudan içiyorlar. Bu, devam edegelen felaketin bir parçası.
Bhopal’de olduğu gibi geniş ölçekli bir zehire maruziyette ya da boya, çözücü ya da sıradan bir ürüne basit bir temasta ilk yapılması gereken şey kimyasalı uzaklaştırmak ya da ondan uzaklaşmak, böylece maruziyeti devam ettirmemektir. Bundan sonraki iş ise sonraki maruziyetleri önlemektir. (Zehirli kimyasallardan kaynaklanan sağlık sorunları hakkında daha fazla bilgi için bkz Bölüm 16.)
İçindekiler
Çevreyi korumak için tasarlanmış bir klinik
Bhopal halkı çevresel adalet için mücadele ediyordu. Aynı zamanda, felaketi ortadan kaldırmak için uğraşıyorlardı. Hayatta kalanlar ve gönüllüler Sambhavna Kliniği’nin parası olsun olmasın ya da dini ve kast sınıfı ne olursa olsun tüm topluma sağlık hizmeti sunmasını temin etmeye başladılar. Sambhavna Sanskrti ve Hindu dillerinde “imkan” anlamına gelir.
Sambhavna Kliniği çevre sağlığı için bir modeldir. Burada mümkün olduğunca güvenli işler yapılmakta. Örneğin:
- Kliniği temizlemekte kimsenin zehirli temizleme ürünlerinden zarar görmemesi için sadece sıcak su ve sabun kullanılır.
- Tıbbi bitkiler yetiştirmek için klinik çalışanları bir bahçe yaptılar. Bahçede hiçbir kimyasal kullanılmaz. Klinikte tedavi edilenler bahçede çalışır ve tedavileri için kullanılacak tıbbi bitkileri toplarlar.
- Ne zaman kliniğe yeni bir ek bina gerekse yalnızca zehirli olmayan inşa malzemeleri kullanılır. Binalar yerel malzemelerle yapılır, tabii ışık girecek şekilde ve hava akımı sağlanacak şekilde tasarlanır.
- Yağışlı mevsimlerde kiremitli çatılarda yağmur suyu toplanır ve yeraltı tanklarında saklanır. Böylece yağışsız mevsimler için su temin edilmiş olur.
- Su temizlik amacıyla kullanıldıktan sonra havuzlara yönlendirilir ve daha sonra yer temizliğinde ve tıbbi bitkileri sulamada kullanılır.
- Elektrik güneş enerjisi panellerinde üretilir, böylece çok az kirlilik oluşmuş olur.
Sambhavna Kliniği sadece tedavi ederek değil, aynı zamanda hastalıkları da ilk etapta önleyerek sağlığa nasıl ulaşılacağını göstermektedir. Zehirli maddelerin zararlarını azaltmadaki bu örnek okullar, işyerleri, hükümet binaları ve evlerimizde uygulanabilir. Ancak, evlerimizi ve kurumlarımızı daha sağlıklı ve verimli hale getirsek bile, endüstriyel kuruluşlar zehirli maddeleri üretmeye ve kullanmaya devam ettiği sürece duyarlı kesim risk altında olmaya devam edecektir.
Değişim için çalışmak
Bhopal’in hayatta kalanları uzun süreli sağlık ve iyilik için çabalama adına toplumlarını organize ederek, çevre hakları ve adalet için tüm dünya insanlarını örgütlemekteler. Zehirli kimyasalların zararlarını azaltmak için organize edilen bu prensiplerin faydaları kanıtlanmıştır:
- Günlük yaşamda zehirli maddelerden kaçın. Evleri, kamu kurumlarını ve iş yerlerini temizlemede zehirli olmayan kimyasalları kullanın. Bahçede kimyasal böcek öldürücüler ve gübre kullanmayın, kimyasal kullanmadan bitki yetiştirin, sebze ve meyveleri yemeden önce dikkatle yıkayın. Zehirli maddelere her an maruz kalma ihtimalimiz olduğu için, şirketlerin bunu yapmasına müsaade etmemesi amacıyla hükümetlere baskı oluşturmalıyız.
- Kirliliği önlemek için organize olun. Zehirli felaketleri önlemek için açlık grevleri, oturma ve şarkı söyleme eylemleri yanında popüler tiyatro, medya, internet ve halkı eğitici diğer iletişim yöntemleri gibi farklı eylemleri kullanın. Eğer bir fabrika çevreyi kirletiyorsa, insanların işe ve gelire ihtiyaçları olduğu için işçilere geçim temin edecek alternatif yolları araştırın.
- Şirketleri temizliğe zorlayın. Her ne kadar bunu başarmak çok zor olsa da, bir şirketin zehirli maddelerden arındırılmasını istemek çevre hakları mücadelesinin önemli bir parçadır. Şirketler katılmasa bile halkın aynı fikirde olması neticesinde şirketlere neden oldukları zararı önlemek ve onarmak için sorumluluk yüklenmelidir.
- Daha iyi standartların oluşması için hükümetlere baskı yapın. Maalesef çoğu hükümetler halktan ziyade şirket kazançlarını korurlar. Neticede şirketlerin maliyetten kaçınmayı ve sorumluluk almamayı istemelerinden dolayı çevresel adaletsizlik ve felaketler ortaya çıkar. Hükümetler daha duyarlılar başta olmak üzere halkı korumak için önceliklerini değiştirmelidirler.
- Endüstrinin işleyişini değiştirin. Bhopal’deki Union Carbide fabrikası tarım zararlılarını kontrol altına almak için böcek öldürücü üretiyordu. Fakat, böcekleri kontrol altına almak için bu kimyasalları kullanmaktan daha iyi yollar vardır. Aslında, her konuda daha az zararlı ve etkili yollar bulunmaktadır. Neden endüstri tarafından zehirlenmeye izin veriyoruz da neler yapmamız gerektiği konusunda karar vermeye izin vermiyoruz?
Kabul edilebilir risk? Kimin için?
Endüstri ve hükümetler çoğu zaman, “kalkınma maliyeti” adıyla bir miktar riskin kabul edilebilir olduğunu söylerler ve Bhopal felaket örneğinde olduğu gibi, çevresel zarar riskini haklı çıkarmaya çalışırlar. Bu, şirketlerin karlarını artırmak için bazılarımızın, özellikle daha zayıfların kurban edilebileceği anlamına gelir. Çoğumuz için bu kabul edilemez bir şeydir. Kar elde etme amacı zarara yol açmayı ve insanların sağlık ve sağlıklı çevre hakkını ihlal etmeyi meşru kılamaz.
Eğer Union Carbide şirketi veya Hindistan hükümeti koruyucu önlemleri almış olsaydı, belki de Bhopal zehirli gaz felaketi olmayacaktı.
Önlemler konusunda talepte bulunma
Güvenlik önlemleri zararı azaltabilir. Fakat tüm önlemler alınsa bile endüstriyel fabrikalarda daima bir miktar risk vardır. Eğer risklerden kaçınılamıyorsa, o zaman en azından eşit olarak paylaşılmalı ve yalnızca fakir halk ve topluluklar etkilenmemelidir.
Uzun vadede, mümkün olduğunca güvenli olunursa, endüstri kuruluşları kardan ziyade güvenli olacak şekilde organize olmalıdırlar. Bunu elde etmek için şirketlerin daha güvenli önlemler almalarını ve hükümetlerin halkın sağlığını ve çevreyi koruyacak kanunlar hazırlamalarını istemeliyiz. Çevresel adaleti temin etmek için hepimizin izleyeceği yollardan biri de liderlerimizden ve gücü elinde bulunduranlardan, koruyucu önlemler konusunda rehberlik edici kararlar vermelerini istemek olacaktır.
 |
Önlem İsteyin! |
 |
|
| Havayı kirleten bir fabrika... | ...insanları öldüren bir silaha dönüşebilir. |