Hesperian Health Guides
Gıda egemenliği bir insan hakkıdır
HealthWiki > Topluluk için Çevre Sağlığı Rehberi > Bölüm 12: Toplum gıda güvenliği > Gıda egemenliği bir insan hakkıdır
Via Campesina halkın gıda kontrolünü teşvik eder
Küçük çaplı çiftçilerin birçoğu ürünleri için hakkaniyetli ücretler alamazlar. Bunun nedenlerinden biri uluslararası ticaret kurallarının zengin ülkelerin ve büyük toprak sahiplerinin yararına işlemesidir. Sıklıkla, ithal gıdalar daha ucuz olduğu için çiftçiler yerel pazarlarda bile hakkaniyetli ücretler alamazlar. Bu, çiftçileri ürünlerini ucuza satmaya zorlar; borç, yoksulluk ve açlık bataklığına sürükler.
Bu soruna cevap olarak, çok sayıda ülkeden çiftçiler birleşerek Via Campesina (İspanyolca’da‘Köylü Yolu’) denen bir hareket oluşturdular. Via Campesina, çiftçilerin hakkaniyetli gelir elde etme, araziyi ve su kaynaklarını koruma, gıdanın nasıl üretildiğini ve dağıtıldığını kontrol etme kabiliyetlerini güçlendirmek için birçok çiftçi örgütünü bir araya getirdi. Via Campesina’ya göre, gıda güvenliği sadece gıda hakimiyeti yoluyla sağlanabilir — çiftçilerin ve köylülerin hangi gıdaları üreteceklerini ve kime satacaklarını, tüketicilerin de hangi gıdaları alacaklarını ve kimden alacaklarını belirleme hakkı vardır.
Bazı yerlerde, Via Campesina yerel çiftçi birliklerinin isteklerine cevap vermeleri için politikacılara ve şirketlere baskı yaptı. Diğer yerlerde, kullanılmayan tarım arazilerini isteyen topraksız çiftçileri destekledi. Ayrıca, gıdayı en çok ihtiyacı olanlar arasında hakkaniyetle dağıtan yerel kuruluşlar kurdular.
2005’te büyük bir deprem ve tsunami Endonezya’yı vurduğunda, afetten etkilenenlerin büyük çoğunluğu çiftçiler ve balıkçılardı. Via Campesina yardım sağladı, ancak gıdaları ve diğer maddeleri dışarıdan getirmek yerine yerel örgütlerle iş birliği yaparak gıda, alet-edevat ve diğer malzemeleri yerel küçük üreticilerden satın aldılar. Gıda yardımlarının kaynağı (yerel mi yoksa ithal mi?), tarımda yeniden yapılandırmanın nasıl olacağı (üretimin büyük gıda şirketlerince mi yoksa aile tabanlı olarak olmasını teşvik ediyor?) ve yerel örgütlerin nasıl güçlendirileceği (onları yardıma bağımlı olmaktan kurtarmak için) gibi önemli konuları gündeme taşıdılar.
Via Campesina’nın sağladığı paranın çoğu evlerin ve balıkçı teknelerinin yeniden yapılması, çiftçiler ve balıkçılar için yeni aletler üretilmesi ve tarım arazilerinin üretime yeniden kazandırılması gibi uzun vadeli yeniden yapılandırma işlerine harcandı. Afetten etkilenen insanların özgüvenine odaklanarak, Via Campesina sadece kısa vadeli düzelmeyi değil uzun süreli gıda hakimiyetini de yönlendirdi.