Hesperian Health Guides
Enerji dağıtımı
Özel sektör ve hükümetlerce işletilen büyük enerji santrallerinde üretilen elektrik yüksek voltaj hatlarıyla değişik alanlara dağıtılır. Elektrik kullanılacağı alana geldiğinde transformatörlerden (yüksek voltajlı elektriği ev ve işyerlerinde kullanılabilen düşük voltaja çeviren makineler) geçirilir. Evleri aydınlatan, fabrikalarda makineleri çalıştıran elektrik düşük voltaj hatlarıyla taşınır.
|
| Transformatör |
Bugünkü sorunumuz hem elektriğin çoğunun üretim yönteminin kirli olması hem de çok büyük ölçeklerde üretilip uzun mesafeler boyunca taşınmasıdır. Bu çok pahalıdır. Bu dağıtım sistemi çok pahalı olduğu için, küçük topluluklar ulusal elektrik sisteminin gelmesi için yıllarca, hatta bazen boş yere, beklemek zorunda kalırlar. Yani elektriğin çoğu büyük kullanıcılara: sanayiye ve şehirlere gider.
hatlarıyla uzak mesafelere
taşımak çok pahalı bir iştir.
Temiz enerji rüzgar, güneş ve sudan az az ve ucuza üretilebilir, temiz enerjinin üretildiği yerin yakınında kullanılması kolaydır. Temiz enerji kullanan toplumlar kendi enerji kaynakları üzerinde denetim sahibidir.
Elektrik güneş ışığı, su ya da biyogazdan yerel olarak üretildiğinde, fosil yakıtlara ve pahalı yüksek voltaj hatlarına olan bağımlılığı azaltır. Uzaktaki devlet kurumlarının ya da büyük şirketlerin fiyatları belirlemesinden ve enerjinin nereye gideceğini denetlemesinden kurtarır.
En iyi yol temiz enerjinin değişik kaynaklar kullanılarak elde edilmesidir. Bir kaynak tükenirse, örneğin bulutlu günlerde güneş ışığı ya da kurak mevsimlerde su gibi, diğer kaynaklardan enerji sağlanmaya devam edilir.
Fosil yakıttan da elektrik elde edilir, temiz enerji kaynaklarından da. Ancak birincisi bağımlığı ve kirliliği arttırırken ikincisi bağımsızlığı, kendi kendine yeterliliği ve sürdürülebilirliği arttırır.
Güneş enerjili kırsal klinikler
Burma’nın uzak kesimlerinden birinde, Tayland sınırına yakın yerde, Burma ordusuyla sürekli mücadele halinde olan Karen etnik topluluğu bulunur. Bu nedenle ne devlet ne de STK’lar bu bölgede sağlık hizmeti sağlayamazlar. Fakat sınırın Tayland tarafındaki Karen grupları yaklaşık 100 bin kişiye hizmet veren 28’den fazla kliniği destekleyen sağlıkçılardan oluşan bir ekip kurdular. Sağlıkçılar mayına ve çatışmalara bağlı yaralanmaların yanı sıra diğer sağlık sorunlarını da tedavi etmektedirler.
Yeşil Güçlendirme ve Sınır Yeşil Enerji Timi adındaki yerel gruptan oluşan iki STK, sınıra güneş panelleri ve aküler getirerek Karen köylülerini, sığınmacıları ve sağlıkçıları onları monte etme ve kullanma konusunda eğittiler. Sağlıkçılar tesisatı orman içinde taşıdılar. Şimdi savaş bölgesindeki 28 kliniğin tamamında aydınlanmayı sağlayacak, dizüstü bilgisayarları ve yaşam-kurtarıcı tıbbi aletleri çalıştıracak elektrik var; köylüler kendi güneş enerji sistemlerini nasıl onaracaklarını ve bakım yapacaklarını da biliyorlar.