Hesperian Health Guides
Gaz yakma
HealthWiki > Topluluk için Çevre Sağlığı Rehberi > Bölüm 22: Petrol, hastalık ve İnsan hakları > Gaz yakma
Petrol, doğal gazla birlikte çıkıyorsa petrol şirketleri gazı petrolden ayırmak için yakarlar. Yanan gaz gökyüzünü aydınlatan dev alevlere ve korkunç bir gürültüye neden olur. Gaz yakmak tehlikelidir, israfa yol açar ve çok kirleticidir.
Petrol şirketleri gazı yakmak yerine satabilirler. Ancak bu daha pahalı ve zordur, çünkü gazın basınç altında depolanması gerekir, bu da yangın ve patlama riskini arttırır. Bu nedenle insanlara ve çevreye verdiği zararı arttırsa bile şirketler gazı basit bir biçimde yakarlar.
İçindekiler
Gaz yakma sırasında sağlık ve güvenlik
Gaz yakma havayı kirletir ve sağlık sorunlarına yol açabilir. Ancak bazı alevler diğerlerinden daha kötüdür.
Gaz bazen patlamaları önlemek için bir güvenlik önlemi olarak yakılabilir (güvenlik yakımı) ya da her gün petrol işlemlerinin bir parçası olarak (rutin yakım). Bunların her birine karşı takın.
Güvenlik yakımı
Rafineriler güvenlik yakımını borularda çok fazla gaz olduğu zaman basıncı düşürmek için kullanırlar. Sürekli yapılan bir işlem olmamasına rağmen yine de çok tehlikelidir! Bulunduğunuz yerde güvenlik yakımı yapılıyorsa, şirketten bunların ne zaman yapılacağına dair önceden sizi bilgilendirmelerini isteyin. Şirket yakma yapmadan 24 saat önce rafineri çevresinde yaşayanları uyarmak zorundadır.
Yakım yapıldığı zamanlarda rafineriden olabildiğince uzak durun. Evinizde pencereleriniz kapalı olarak oturun. (Acil durumlarda ne yapacağınızı öğrenmek için, bkz “Zehirli maddeler salındığında.”)
Rutin yakımlar
Bazı yerlerde her gün yakım yapılır, çünkü şirket için daha ucuza gelir. Rutin gaz yakımı yapılan yerlerin yakınında yaşayanlar için her zaman önlem almak çok zordur. Rutin yakımdan emin olmanın tek yolu onu durdurmaktır.
Gaz yakma durdurulabilir!
Dünyadaki en kötü rutin gaz yakma Nijerya’daki Nijer Deltasında yıllarca yapıldı. Nijerya’da uluslararası petrol şirketlerinin yaptığı gaz yakma çok sayıda hayata mal oldu. Ve Nijeriya’daki gaz yakma ile salınan zehirler iklim değişikliğine ve küresel ısınmaya tüm Sahraaltı Afrika’daki kaynakların hepsinden daha fazla katkıda bulundu.
Nijerya’nın Rivers State bölgesinden Che Ibegwura şöyle konuşuyor: “Yıllardır, sürekli gaz yakma ortamında yaşıyoruz. Ekip biçtiğimiz topraklar kirletildi. Ziraat için çok çalışıyoruz ama ürünümüz çok az. Çadırlarımız bile yıprandı. Havamız kirletildi. Çocuklarımız hasta. İçtiğimiz yağmur suyu bile gaz yakmadan kaynaklanan kurumla kirlendi. Bu acıyla yaşamaya devam edemeyiz.”
Yıllar süren protesto ve mücadeleden sonra 2005’te, Nijer Deltası’ndaki rutin gaz yakma yasaklandı. Bir hakim Nijerya’daki sağlık sorunlarına yol açtığı ve insanların sağlıklı çevre hakkını ihlal ettiği için tüm petrol şirketlerinin gaz yakmayı hemen durdurmalarına hükmetti.
Size yakın bir yerde rutin gaz yakma yapılıyorsa:
- Gaz yakmanın tehlikelerini tartışın, şirkete ve hükümet görevlilerine şikayette bulunmak için bir komite oluşturun. Ayrıca sağlık çalışanlarıyla, gazetecilerle ve STK’larla konuşun.
- Kampanyanızın kaydını tutun. İnsanları yakma yapılan günleri, kaç defa yapıldığını ve yol açtığı sorunları belirlemeleri konusunda teşvik edin.
- Bu kayıtları diğer topluluklarla, gazetecilerle ve hükümet yetkilileriyle paylaşmak için toplantılar düzenleyin. Konuştuklarınızın kaydını tutun. Yetkililerin söylediklerini kameraya almanız ya da yazmanız sizin ne kadar ciddi olduğunuzu da gösterecektir. En önemlisi, vazgeçmeyin!
Bu eylemler gaz yakmayı hemen durdurmayabilir. Ancak gaz yakmayı durdurma toplumun bir hedef etrafında birleşmesini ve uzun erimde herkesin sağlığını korumak üzere güç kazanmasını sağlar.