Hesperian Health Guides
Toplumda farkındalık oluşturmak
HealthWiki > Topluluk için Çevre Sağlığı Rehberi > Bölüm 6: Toplumun suyunu korumak > Toplumda farkındalık oluşturmak
Her gün su taşımak için uzun mesafelere gidip gelen bir kadına yaptığı işin ağırlığını anlatmaya gerek yoktur. Ancak o, bunu değiştirmeye gücünün yetmeyeceğini zannedebilir.
İnsanlar güvenli su sağlamanın herkesin ortak sorunu olduğunu gördüklerinde değişiklikler yapmak için çalışmaya başlayabilirler. Değişiklikler yapabilmek için ilk adım toplumda farkındalık oluşturmaktır. Bu, genellikle, birçok aşamayı birlikte geçebilen bir grubun varlığını gerektirir.
İçindekiler
Sudan sorumlu kimselerle konuşun
Kuyulardan, borulardan ya da diğer tesisattan sorumlu bir kişi, grup ya da işyeri var mı? Sanitasyondan sorumlu bir kişi ya da grup var mı? Suyu çıkaran, taşıyan, işleyen ve saklayan kişi ya da gruplar hangileri?
Sudan sorumlu kişilerle birlikte o bölgedeki bütün su kaynaklarının listesini yapın. İnsanlar içme suyu kalitesi ve miktarı hakkında neler söylüyorlar? Her gün ne kadar su kullanılıyor? İçme, pişirme, banyo, hayvanları sulama, tarım ve diğer ihtiyaçlar için farklı kaynaklar kullanılıyor mu? Tüm bu ihtiyaçlar için yeterli su var mı? Acil durumlar için bir su kaynağı ya da su deposu var mı?
Su kaynaklarını ziyaret edin
Değişik su kaynaklarında değişik sorunlar ve bu sorunlar için değişik çözümler olabilir. Pınarları, kuyuları, nehir, dere, göl ve havuzlar gibi yüzeysel su kaynaklarını ve yağmur suyu biriktirme yerlerini ziyaret edin. Her birinde, bu suyun nasıl kullanıldığı ve kirli olup olmadığı hakkında tartışma başlatın.
Su kaynaklarının ve kirleticilerin haritasını çıkarın
Haritanız su kaynaklarının evlere ve kirlilik kaynaklarına uzaklığını ortaya koyar. Güvenli ve kirli su kaynakları için farklı renkler kullanın.
Suyunuz güvenli mi?
Suyun güvenli olup olmadığını anlamak kolay değildir. Sağlık sorunlarına yol açan bazı şeyler suyu görmekle, koklamakla ya da tatmakla anlaşılabilir. Diğerleri ise sadece suyu tahlil ederek ortaya konabilir. Suyu neyin güvensiz yaptığını bulmak ve bunları ortadan kaldırmak çok sayıda sağlık sorununun önüne geçer (bkz Bölüm 5).
Berrak su temiz su demek değildir
Bu aktivite bazı şeylerin suyun görünümünü, tadını ve kokusunu değiştirmediği halde çok zararlı olabileceği ortaya konmaktadır.
Süre: dakika
Gereç: 4 adet temiz şişe, çamur, tuz, şeker, işlenmiş su
- Başlamadan önce, 4 adet temiz şişeyi kaynatılarak, klor katılarak ya da başka bir yöntemle güvenli hale gerilimiş suyla doldurun. Birinci şişeye bir kaşık çamur, ikinci şişeye şeker, üçüncü şişeye ise tuz karıştırarak iyice çalkalayın. Dördüncü şişeye hiç bir şey katmayın.
- Şişeleri gruba göstererek tüm şişerleri koklamalarını isteyin. Sonra herhangi bir şişeden su içmelerini isteyin. Kimse çamurlu suyu içmek istemeyecekti ama diğer şişelerden içmeye itiraz gelmeyecektir.
- Onlara neden çamurlu suyu olan şişeden içmek istemediklerini sorun. Sonra içtikleri şişedeki suyun tadının nasıl olduğunu, bu tadın neye bağlı olabileceğini sorun. Hiçbir şey katılmamış sudan içen oldu mu? Onlara bu suya suyun görünümünü, tadını ve kokusunu değiştirmeyen bir katılmamış olduğundan nasıl emin olabildiklerini sorun
- Suyu güvensiz hale getirebilecek şeyler hakkında bir tartışma başlatın. İshale yol açan mikropların, şistozomiyazise yol açan parazitin, pestisidlerin ve diğer kimyasalların konuşulmasını sağlayın. Suyunuzda bu kirleticilerin bulunduğuna inanmanız için nedenler var mı? Suyun güvenli olup olmadığını anlamak için görme ve koklama dışında başka yollar olabilir mi?
Su güvenliğinin test edilmesi
 |
| Su kalitesiyle ilgili tahliller sadece suyun alındığı zaman ve mekandaki kirliliği ortaya koyar. |
Su kalitesinin belirlenmesi laboratuarda su numunesinin tahlil edilmesiyle yapılır. Genellikle kimyasal kirlilik için gerekli olan bu tahliller kirlenmenin tipini ve miktarını ortaya koyar. Pahalı olan bu tahliller yararlıdır ama toplumda su konusunda farkındalık uyandırmanın ve su kaynaklarının özenle korunmasının yanında önemi daha azdır.
Bazı su tahlil kitleri suda mikrop olup olmadığını suyun alındığı yerde gösterebilir. Örneğin, “H2S testi” ucuz (5 tahlil 16 lira) ve hızla sonuç alınan bir tahlildir, ancak bazen zararsız canlıları hatalı olarak mikrop diye gösterebilir, sudaki kimyasalları ve parazit yumurtalarını ise göstermez.