Hesperian Health Guides

Atık su: Sorun mu, kaynak mı?

Bu bölümde:

Dünyadaki su miktarı sabit kaldığı için aslında aynı suyu bir daha bir daha kullanıyoruz. Akarsular, yıkama, tarım, temizlik ya da sanayide kullanılan sıklıkla mikroplar ve kimyasallar içerdiği için içme, banyo yapma ve yıkama için güvenli değildir.

Zehirli kimyasallarla ya da insan atıklarıyla kirlenmemiş sular basit işlemlerden sonra yeniden kullanılabilir. Eviniz ya da toplumunuz için en uygun yöntem işlenecek atık suyun miktarına, neyle kirlendiğine, ne amaçla kullanılacağına ve suyu işlemek için ne kadar zamana, alana ve iş gücüne sahip olduğunuza göre değişir.

Gri su çözümleri

Gri su yıkama ve diğer ev işlerinde kullanılan ancak insan atığı içermeyen atık sudur. Zehirli madde içeren sabunlar ve temizleyiciler kullanmadığınız müddetçe (bkz “güvenli temizlik ürünleri yapımı”), gri su bahçede kullanmak için basit bir işlem gerektirir, toprağa vermek için ise hiçbir işlem gerekmez.

ÖNEMLİ Gri su içmek için asla güvenli değildir.

Çok değişik gri su sistemleri vardır. Şu iki noktaya dikkat edilirse bütün gri su sistemleri çok iyi iş görür:

  • İnşası ve bakımı kolaysa.
  • Katı yağlar, konsantre çamaşır suyu, çözücüler ve diğer kimyasallar suya karıştırılmazsa.
A drain leads from a house through a constructed wetland to a small garden.

Yapay su havzası (sazlık) gri suyu süzer

Gri suyu işleme yöntemlerinden biri de su havzası oluşturarak doğanın yolunu denemektir. Yapay su havzası (sazlık da denir) bitki, toprak ve taş katmanlarından süzerek gri suyu temizler. Su havzalarındaki besleyici maddeler bitkileri besler, bitkiler suya oksijen katarak suyu temizler. Sazlıklar ayrıca:

  • Sebze ve meyveler için sulamaya suyu sağlar.
  • Saz, kamış gibi başka amaçlarla kullanabileceğiniz bitkilerin yetişmesini sağlar.
  • Durgun suya yerine harika bahçelerle yer değiştirtir.
ÖNEMLİ Yapay su havzaları katı insan atıklarının (dışkı) üstesinden gelemez.

Yapay su havzası oluşturma

Yapay su havzası oluşturmayı planlarken aşağıdaki noktaları göz önüne alın:

  • Havzanın genişliği ve derinliği ne kadar olacak? Sistemden ne kadar çok su akarsa, gri suyu filtrelemek için havza o kadar büyük ve derin olmalıdır. Su çok hızlı akarsa sazlık suyu iyi temizleyemez.
  • Su kaynağı su havzasından daha yüksekte mi? Suyun su havzası boyunca akması için ya su yüksekten gelmeli ya da pompalanmalıdır.
  • Temizlenen su nereye akacak? Depolama tankında mı toplanacak yoksa bahçeye mi yönlendirilecek?

Su havzası yeterli alan bulunan her yere yapılabilir. Yer darlığı varsa, 200 litrelik bir fıçı gibi bir kabın içinde, zeminden yüksekte de yapılabilir. Toprağın su tutmadığı ya da taban suyunun yüksek olduğu bir yerde bir çukur kazıp içini kalın plastikle ya da çimentoyla kaplayın. Killi toprak olan yerlerde herhangi bir kaplama gerekmez.

Yapay su havzasının sürdürülmesi

Toprağa kazılmış bir su havzası büyük miktarlarda gri suyu temizleyebilir.

EHB Ch6 Page 101-1.png
Yerel olarak mevcut su
havzası bitkiler
Getirici boru (evden gelen gri su)
Getirici borunun etrafında küçük taşlar (2- 4 cm civarında)
Su havzası yatağındaki kaba kum ve ince çakıl taşları (2 cm'den küçük)
En üstte kokuyu ve sivrisinek üremesini engellemek için 7-8 cm kalınlığında malç
Götürücü borular (4-5 cm civarında), getirici borudan 15 cm'den daha aşağıda olmamalı
çıkışta büyük taşlar (4-5 cm civarında)
30-70 cm derinliğinde çukur

Her yapay su havzasının su miktarına, toprağın ve bitkilerin tipine ve diğer şartlara bağlı olarak farklı ihtiyaçları vardır. Yapay su havzanızın çalışması için en iyi yolu deneyerek bulun.

  • Bitkiler kurur ya da ölürse, yeterli su akışı olmuyor demektir. Sisteme daha fazla su verilmesi, çukurun küçültülmesi ya da derinliğinin azaltılması veya yeni bitkiler dikilmesi gibi yollar denenebilir.
  • Su akıp gitmezse, daha büyük taşlar ve daha az kum kullanmayı ya da götürücü boruyu alçaltmayı deneyin.



This page was updated:03 Ara 2021