Güvenli gıda saklama

---

HealthWiki > Topluluk için Çevre Sağlığı Rehberi > Bölüm 15: Sürdürülebilir tarım > Güvenli gıda saklama

---

Bu bölümde:

 

Bu bölümde:

Gıda üreten toplumlardaki en büyük trajedilerden biri gıdanın çoğunun hava şartları, haşereler ya da diğer nedenlerle telef olmasıdır. Gıdaların güvenli biçimde saklanması gıdaların üretilmesi kadar önemlidir.

Saklanan tahılları haşerelerden koruma

Hasattan sonra, tahılın çoğunu fareler yer, haşereler tahrip eder ya da çürür. Tahılları düzgün saklamak için:

• Tarlalardaki kayıpları önlemek için tahılları hasattan sonra olabildiğince çabuk biçimde kurutun ve saklayın. Uygun biçimde kurutulan taneler dişle kırılacak kadar yumuşak, kırılırken ses çıkaracak kadar sert olmalıdır.
• Kuruttuğunuz tahılları nemden ve haşerelerden korunmuş bir yerde, sıkıca kapalı ve temiz kaplarda saklayın.
• Haşereleri öldürmek için tahılları depolanmadan önce tütsüleyin.
• Böcekleri (kemiricileri değil), odun külü ve acı biber, okaliptüs ve benzeri kokulu bitkilerle kovun. (Tahıl zaten böceklenmişse bu koruma işe yaramaz.) Okaliptüs yaprağını, biber tohumlarını ya da diğer bitkiler kuruttuktan sonra öğüterek toz haline getirin. Böcekleri uzak tutmak için tahıl ya da fasulyeyi kilo başına bir avuç olacak biçimde tozla karıştırın.

Tozu solumamak için dikkatli olun. Yemeden önce tahılları yıkamak için daha uzun süre daha fazla iş gerekir ancak yemek için daha fazla tahıl olacaktır.

Kemiriciler açık alanlardan uzak dururlar. Araziyi yabani otlardan ve örtü oluşturan diğer şeylerden temizleyin. Kemiriciler gıda artıklarını ve yuva yapmak için karanlık alanları severler. Arazideki bu tür yerleri de oratadan kaldırın.

Kemiriciler çok küçük deliklerden geçebiliriler. Saklama kaplarını iyice kapalı tutun, delik varsa hemen tıkayın.

Kemiriciler sıçrayabilir. Tahıl saklama kaplarını zeminden oldukça yüksekte tutun.

Kemiriciler tırmanabilir. Saklama kabına temas eden her şeyi uzaklaştırın ve bacaklarına yakalıklar koyun.

Kemiriciler köpek ve kedilerden ürkerler bu nedenle bu hayvanları saklama alanlarının yakınında bulundurun.

Yakalar

Tahıl saklama kapları fare, keme ve sincap gibi kemiricileri uzak tutar.

Meyve, sebze, et ve sütü saklama

Güneş ve pişirme sırasında oluşan ısı çatıya konan mısırı kurutur.

Meyve, sebze, et ve sütte bol nem vardır. Çürümeye yol açan bakteri ve mantarların neme ihtiyaçları vardır. Gıdaları soğuk ya da donmuş biçimde saklamak çürümeyi yavaşlatır. Gıdaları soğukta saklama imkanı olmadığında aşağıdaki yöntemlere başvurulabilir:

• Kurutma. Gıdalar güneşte, düşük ısılı bir fırında ya da tuzlanarak kurutulabilir. Haşerelerden ve nemden korunursalar, kurutulmuş gıdalar uzun süre saklanabilirler.
• Tütsüleme. Dumanlı ateşle muamele edilen gıdalar hem dumanlanarak hem de kuruyarak korunurlar. Tütsülemeyle en sık etler saklanır.
• Mayalanma. Mayalanma, çürüme gibi, bakteri ve mantarların gıdayı değiştirmesi işlemidir. Çürümenin aksine, mayalanmada sadece belli bakteri ve mantarların gelişmesine izin verilir. Peynir ve bazı ekmek çeşitleri mayalanmış gıdalardır. Mayalanmış gıdaların besin değeri daha fazla, hazmı ise daha kolaydır.
• Turşu yapma ve kavanozlama. Meyve, sebze ve etler ağzı sıkıca kapalı sirke dolu kaplar içinde saklanırlar. Sirkenin ekşiliği bakteri ve mantar üremesini engeller. Meyveler şeker şerbetinde kaynatılıp kavanozlara doldurularak saklanabilir.

Kök ürünlerin saklanması

Kök ürünler karanlık, oldukça kuru, soğuk ve haşerelerden emin yerlerde uzun süre saklanabilirler. Aralarını saman ya da talaşla ayırarak bir birlerine değmelerini engellemek kök ürünlerin taze kalmalarını sağlar.

Doğal buzdolabı nasıl yapılır?

Farklı büyüklükteki iki kil tencerden biri diğerinin içine konur.

Gıda ya da içecek küçük tencernin içine konur ve ağzı nemli bir bezle kaptılır.

Tencereler arasındaki boşluk sürekli nemli tutulan ıslak kumla doldurulur.

Bu doğal buzdolabı kuru ve sıcak iklimde daha iyi çalışır.

Muhammed Bah Abba adlı Nijerya'lı bir öğretmen elektrik olmayan yerlerde gıda saklamak için “küp içinde küp” adı verilen bir yöntem geliştirdi.

“Küp içinde küp”ü kuru ve açık bir alana bırakın. Kuru hava şartlarında, kumdaki su büyük küpün dış yüzeyine geçer ve içerideki küpü soğutur. Zararlı mikroplar tahrip olur, gıdanın bozulması önlenir. Tek yapılacak iş kumu sık sık ıslatmak ve gerektiğinde değiştirmektir.

This page was updated:03 Ara 2021