Hesperian Health Guides
Maden çıkartmada kullanılan kimyasallar
HealthWiki > Topluluk için Çevre Sağlığı Rehberi > Bölüm 21: Madencilik ve sağlık > Maden çıkartmada kullanılan kimyasallar
Maden çıkartmada kullanılan kimyasallar ve işlemede kullanılan mineraller toprağı, suyu ve havayı kirleterek, işçiler ve madenlerin yakınında oturan insanlar açısından sağlık sorunları oluştururlar. Maden çıkartmada kullanılan zehirli kimyasallar:
- Siyanür, sülfürik asit ve filizden mineralleri ayrıştırmak için kullanılan çözücüler
- Nitrik asit
- Tünel açmakta kullanılan amonyum nitrat ve fuel oil (“ANFO”)
- Cıva, uranyum ve kurşun gibi ağır metaller
- Benzin, motorin, araçlardan ve teçhizattan çıkan egzoz dumanları
- Kaynak ve lehimleme işlerinde kullanılan asetilen
Siyanür
Siyanür maden filizinden altını ayırmak için kullanılır. Saf halinde renksizdir ve acı badem gibi kokar. Diğer kimyasallarla birleşince kokusunu kaybedebilir. Toz, sıvı ya da gaz halinde kullanılabilir.
Yutulursa öldürücüdür. Pirinç tanesi kadarı bir insanı öldürmeye yeter. Düşük dozlara uzun süre maruz kalmak guatra yol açar (kötü beslenmeye de bağlı olabilir).
Siyanür sıklıkla altın madeni çıkartılması sırasında su yollarına sızar. Maden çıkartma şirketleri siyanürün suda hızla zararsız hale geldiğini söylerler. Ancak bu sadece bol güneş ışığı ve oksijen olduğunda doğrudur. Hatta o zaman bile geriye başka zararlı kimyasallar kalır. Siyanür yeraltına sızarsa ya da hava bulutlu veya yağmurluysa uzun süre zarar vermeye devam edeceği için balıkları ve bitkileri öldürmeye, suları içme ve yıkanma için güvensiz hale getirmeye devam eder.
Sülfürik asit
Sülfürik asit bakır madeninin çıkartılmasında kullanılan zehirli bir kimyasal maddedir. Çok çeşitli maden çıkarma işlemlerinin yan ürünü olarak ortaya çıkar; su ve ağır metallerle karışarak asidik maden suyu oluşturur. Sülfürik asit çürük yumurta gibi kokar. Sülfürik asitle temas yanıklara, körlüğe ve ölüme yol açabilir.
Tedavi
Maden alanlarındaki kimyasallar deriye ve elbiselere bulaşabilir, göze sıçrayabilir ya da buhar olarak solunabilir. Birisi zarar görürse mümkün olduğunca erken sağlık kuruluşuna başvurun. (Kimyasalların bulaşması ya da yanık oluşturması durumunda yardım için beklerken yapabilecekleriniz için bkz.)
Önleme
Ağır metaller dahil zehirli kimyasalların zararlarını önlemenin en iyi yolu onları kullanmamaktır. Ancak zehirli maddeler kullanılsa bile zararı önlemenin ve azaltmanın bazı yolları vardır.
- Mümkün olduğunca koruyucu teçhizat kullanın.
- Ellerinizi gün boyu defalarca yıkayın. Zehirli maddelerle ya da onlara yakın yerlerde çalışıyorken önce ellerinizi yıkamadıkça yüzünüze dokunmayın, sigara içmeyin ya da diğer insanlara temas etmeyin.
- Maden işleticilerinden tozu ve su kirliliğini azaltmalarını talep edin.
- Kimyasalların kullanıldığı, karıştırıldığı ya da saklandığı yerlerde asla yemek yemeyin.
- Kimyasalları güvenli biçimde saklayın.
Kimyasalların depolanması
Bazı kimyasallar yangınlara, patlamalara ya da zehirli gaz salınmasına yol açabilirler. Kimyasalların güvenli biçimde saklanması maden alanlarındaki kazaları önlemeye ve zararı azaltmaya yardımcı olur. Kimyasalları:
- Patlayıcılardan, elektrik kaynaklarından, tüm su kaynaklarından ve motorlu araçlardan uzakta.
- İnsanların yiyip içtiği yerlerden uzakta.
- Açıkça işaretlenmiş kaplarda; (Kimyasalları bir kaptan başka bir kaba aktarırsanız yeni kaba içinde kimyasal olduğunu belirten bir işaret koyun. Gıda ya da içecekler için kullanılan kaplara asla kimyasalları koymayın — birisi kazara kimyasalı yiyebilir ya da içebilir. Kimyasal kabı boşaldıktan sonra, yıkansa bile asla gıda ya da içecek koymak için kullanılmamalıdır).
- Kimyasal saklanmak üzere tasarlanmış ve işaretlenmiş sağlam, kilitli dolaplarda saklayın.