Hesperian Health Guides
Kimyasallar çocukları nasıl etkiliyor?
HealthWiki > Topluluk için Çevre Sağlığı Rehberi > Bölüm 16: Zehirli kimyasallardan kaynaklanan zarar > Kimyasallar çocukları nasıl etkiliyor
Çocuklar, özellikle bebekler, yetişkinlere oranla daha kolay ve daha ciddi zarar görürler.
|
| Çocukların vücutları küçük olduğundan zehirli kimyasalların yetişkinlere zarar vermeyen miktarları çocukta ciddi zararlara yol açabilir. |
- Ufak çocuklar yere daha yakın olduklarından yere yakın ya da yerde birikmiş kimyasalları yeme, soluma ya da dokunma ihtimalleri daha yüksektir.
- Çocuklar yetişkinlere oranla daha hızlı solunum yaptıklarından hava kirliliğinden daha kolay etkilenirler.
- Çocuklar ellerini, oyuncaklarını ve diğer şeyleri sık sık ağızlarına götürdüklerinden kendilerine zarar verecek şeyleri yeme ihtimalleri daha çoktur.
- Yetişkinleri zehirli maddelerden koruyan bazı vücut bölümleri bebek ve çocuklarda henüz iyi gelişmemiştir.
- Bebeklerin organları gelişirken kimyasallardan zarar görme riskleri daha yüksektir.
İçindekiler
Çocuk gelişiminin farklı evrelerine zehirlilerin etkileri
Vücut hızla büyüyor ve değişiyorsa — bebeklikte, çocuklukta ve ergenlikte — kimyasalların çok az miktarları bile çocukların vücutlarında uzun süreli ve zararlı değişikliklere yol açabilirler.
Döllenmeden önce
Anne ve babanın üreme sistemleri ya da genleri kimyasallardan zarar görmüşse, maruziyet döllenmeden önce bile olsa bebek etkilenebilir.
Rahimde
Hamilelik sırasında annenin vücudundaki kimyasallar gelişmekte olan bebeğe geçebilirler. Örneğin, çocukken kurşuna maruz kalmış bir kadının kemiklerinde yıllar sonra bile kurşun bulunabilir ve hamile kaldığında rahmindeki bebeğe geçebilir.
Hamile kadınların maruz kalabilecekleri PKBler, kurşun ve cıva gibi zehirli kimyasallar plasenta yoluyla gelişmekte olan fetusa geçerek zarara yol açarlar.
Ayrıca sigara dumanı, ilaçlar ve alkol de rahimdeki bebeğe zarar verebildiği için hamilelikte bunlardan da sakınılmalıdır.
0-2 yaş
 |
| En iyisi meme! |
Bebeğin sindirim sistemi daha fazla kimyasalın bebeğin vücuduna geçmesine izin verir.
Annenin maruz kaldığı bazı kimyasallar anne sütünde toplanarak emzirme sırasında bebeğe aktarılır. Süt tozu ve mamaların hazırlanmasında kullanılan su kirli ise, içindeki zehirli maddeler de bebeğe geçebilir. Anne sütü hala bebekler için en iyi gıdadır. Bebekleri zararlı kimyasallardan uzak tutmak için emzirmeden kaçınmak yerine kadınlar anne sütünde zehirli kimyasallar olmaması için örgütlenmelidir.
Bebekler ve küçük çocuklar her şeyi ağızlarına soktuklarından zararlı maddeleri yutmaları da kolaylaşır.
2-12 yaş
 |
| Zehirli maddelere maruz kalan çocuklar daha yavaş öğrenirler, sinirli ve huzursuz olabilirler ya da gelişim yavaşlamasıyla ilişkili başka belirtiler göserebilirler. |
Çocuklar kreş ya da okula gitmeye başladıklarında, örneğin okul bahçelerine uygulanan pestisidler gibi, çok sayıda yeni kimyasalla karşı karşıya kalabilirler. Ayakkabı boyayan, atık toplama alanlarını karıştıran ya da diğer yollarla para kazanmaya çalışan çocuklar sıklıkla zehirli kimyasallara maruz kalırlar. Zehirli maddeler hastalığa neden olmalarının yanı sıra gençlerin öğrenme yeteneklerine de zarar verirler.
12-18 yaş
Ergenlik hormonların etkisiyle hızlı bir fiziksel büyüme ve değişim zamanıdır. Gençlerin zehirli maddelere maruz kalması ileride sağlıklı çocuk sahibi olma yeteneklerine ciddi biçimde zarar verebilir.
Doğum defektleri
Doğum defektleri kişinin genlerindeki hasarlanma sonucu gelişir. Genler anne-babadan çocuklara geçtiğinden, zehirli kimyasallar sadece maruz kalanları değil, onların çocuklarını ve torunlarını da etkileyebilir. Doğum defektlerinin tümü zehirli kimyasallara bağlı değildir, ancak endüstrinin zehirli kimyasallar ya da atıklar kullandığı veya ürettiği yerlerde doğum defektlerine daha sık rastlanır. Doğum defektleri çok farklı biçimlerde olabilir. Bazıları çok hafif (doğum lekesi gibi), bazıları ise çok ağırdır (beynin gelişmemesi gibi) olabilir.
Çocuğunuzda doğum defekti varsa
Çocuğunuz doğum defektleriyle dünyaya gelirse, kendinizi ambale olmuş hissedebilir ve çocuğunuza nasıl bakacağınız konusunda kararsız olabilirsiniz. Yalnız değilsiniz!
Duygularınızı fark edin. Anne-babalar şok, inkar, acı, hatta kızgınlık gibi duygulara kapılırlar. Sahip olmayı ümit ettiğiniz sağlıklı çocuğu kaybetmenin kederini yaşamanıza izin verin. Sizi anlayabilecek ve destekleyebilecek kimselerle duygularınız hakkında konuşun.
Toplumsal destek arayın. Sağlık personeline ya da sosyal çalışmacılara bulunduğunuz yerde aynı rahatsızlığı olan çocuklara sahip anne-babalar olup olmadığın sorun. Diğer ailelerle birlikte bir destek grubu oluşturun ya da var olan birine katılın. Böylece siz ve çocuğunuz büyük ve oldukça yararlı bir topluluğu keşfedebilirsiniz.
Çocuğunuza sevinin. Diğer anne- babalar gibi çocuğunuzu kucaklayarak, oynayarak ve onun kendine özgü gelişme ve büyüme biçimini izleyerek bir çocuk sahibi olmanın tadını çıkarın. Sevincinizi ailenizle ve arkadaşlarınızla paylaşın.
Çocuğunuzla öğrenin. Doğum defektleri hakkında bilgi almak ve çocuğunuz büyürken geçirdiği değişimleri gözlemek sizi güçlendirebilir.
Fiziksel egzersizler yardımcı olabilir. Egzersiz ve diğer yöntemlerle birçok sakatlıkta düzelme sağlanabilir.