Vücut kimyasal yükümüz

---

HealthWiki > Topluluk için Çevre Sağlığı Rehberi > Bölüm 16: Zehirli kimyasallardan kaynaklanan zarar > Vücut kimyasal yükümüz

---

Bu bölümde:

 

Bu bölümde:

Bazı kimyasallar maruziyetten sonra vücudu hızla terk eder. Diğerleri ise yağ, kan ya da kemiklerde uzun süre kalır. Örneğin, arsenik bir kere maruziyetten sonra sadece 3 gün vücutta kalır. DDT gibi bazı kimyasallar ise 50 yıl ya da daha uzun zaman vücutta kalabilir.

Vücut kimyasal yükü herhangi bir zamanda insan vücudunda bulunan zehirli kimyasalların miktarıdır. Bu kimyasalların vücudumuzda bulunması mutlaka hasta olacağımız anlamına gelmez. Bazı insanlar vücutlarında çok az zehirli kimyasal bulunmasına rağmen hasta olurlarken diğerleri daha fazla kimyasala rağmen hastalanmazlar.

Sıklıkla çocuklardaki risk yetişkinlerden daha fazladır. Yaşları küçük olduğundan maruziyet süreleri az olmakla birlikte, çocukların vücutları kendilerini zehirli maddelere karşı koruyacak ya da onları atacak kadar gelişmemiştir.

Zehirli karışımlar

Çevremizde o kadar çok kimyasal var ki sıklıkla hangilerine maruz kaldığımızı ya da bunların bir arada etkilerinin nasıl olacağını bilemeyiz. Bu kimyasal karışımlar kimyasal maruziyete bağlı sağlık sorunlarını izlemeyi özellikle zorlaştırmaktadır. Çoğunlukla, kimyasal karışımlar tek tek kimyasallardan daha zararlıdır.

Bilim adamları sağlığa zararlarını tespit etmek için kimyasalları tek tek çalışırlar. Ancak temizlik maddeleri, boyalar, plastik ve yapıştırıcılar gibi kimyasal ürünlerde çok sayıda kimyasal madde karışım olarak bulunur. Örneğin boyalar, çözücüler, renk vericiler ve başka maddeler içerirler. Çözücüler belli bazı sağlık sorunlarına, renk vericiler ise daha değişik sağlık sorunlarına yol açarlar. Birbirleriyle karıştıklarında, tek tek yol açmadıkları 3. bir grup sağlık sorununa da yol açarlar. Bacadan çıkan duman ya da su yollarına salınan kimyasal atıklar gibi endüstriden gelen atıkların çoğu da çok sayıda kimyasalın karışımını içerir.

Böylece, onu hangi kurşunun öldürdüğünü kimse söyleyemeyecek...

... kusuru muhtemelen benim son sigarama bulacaklar.

Zehirli maddelerin çevrede taşınması

Zehirli kimyasallar hayat ağını ölüm ağına dönüştürürler.

Çoğu zehirli kimyasallar kaynaklarından hava, su, gıda ve plastik, temizlik malzemeleri ve pestisidler gibi her gün kullanılan malzemeler yoluyla taşınırlar. Bu kimyasalların bazıları çevrede uzun zaman kalırlar. Dünyadaki herkes vücudunda zehirli kimyasallar taşır.

Zehirli kimyasallar insanların ve hayvanların yağlarında ve bazı bitkilerde birikirler. İnsanlar ya da ayı, baykuş, kartal ya da büyük balık gibi hayvanlar küçük hayvanları ya da bitkileri yediklerinde bunlardaki zehirli kimyasallar gıda zinciri ya da gıda ağı yoluyla geçerek vücutlarında birikir.

Zehirli kimyasallar bir çok yoldan vücudumuza girerler.

Ölümcül bağlantılar: Zehirlir kimyasallar hayvanlardan insalara geçiyor

Bu aktivitede, katılımcılar farklı tür hayvanların bazı zehirli maddeleri birbirlerine nasıl naklettikleri bir oyunda rol almaktadırlar. Bu oyun için en az 7 kişiye ihtiyaç var, daha fazla olması daha iyi!

Süre: 0.5-1 saat

Gereçler: Renkli boncuklardan yapılmış 20 ya da 30 kolye. Kolyelerin yarısı tek renkli (örneğin sarı) diğer yarısı ise iki renkli (örneğin sarı ve kırmızı) olsun.

1. Her katılımcı bir hayvan rolü oynasın. Burada kartal, fare ve çekirgeyi örnek vereceğiz, ama isterseniz başka hayvanları da seçebilirsiniz. 1 ya da 2 kişi kartal, 4-10 kişi fare, kalanlar da çekirge olsun. Farklı hayvan türlerini belirtmek için kol bantları ya da diğer işaretleri kullanın. Kolaylaştırıcı renkli kolyeleri oyunun oynanacağı alanda görülebilir yerlere koyar.
2. Kolaylaştırıcı, renkli kolyelerin çekirgelerin gıdası olduğunu açıklar, ama kırmızı boncukların gıdanın içinde biriken zehirli kimyasallar olduğunu söylemez. Çekirgeler kolyeleri boyunlarına takarak beslenirler. Her çekirge olabildiğince çok gıda alır, toplam kaç kolye topladığını da aklında tutar.
3. Sonra, fareleri oyun alanına salarak çekirgeleri avlamalarını isteyin. Bir fare çekirge yakalayınca onun bütün kolyelerini kendi boynuna takar, o çekirge oyundan çıkar. Her fareye en az bir çekirge yakalayıp kolyelerini takacak kadar zaman verin.
4. Fareler çekirgeleri avlamaya devam ederken bu defa kartalları da fareleri avlamaları için salıverin. Kartalın yakaladığı fare de tüm kolyelerini kartala verecek ve oyndan çıkacaktır.
5. Kartallar tüm kolyeleri topladığında, bütün oyuncular bir daire halinde bir araya gelirler. Çekirge ve farelere avlanmadan önce kaçar kolye topladıklarını, bunlardan kaçında kırmızı boncuk bulunduğunu sorun. Sonra kartallardan topladıkları kolyeleri göstermelerini isteyin.
6. Gruba kırmızı bocukların gıdadaki zehirli kimyasallar olduğunu söyleyerek bir tartışma başlatın. En fazla kırmızı boncuklu kolyesi olan kartalın öleceğini, çünkü onun vücudunda çok miktarda zehirli madde biriktiğini açıklayın. Diğer kartalların yaşayabileceğini ama yumurtalarının kabuklarının ince olacağını civcivlerinin de hastalıklı doğacasını anlatın. Gruptan zehirli kimyasalların suya ya da gıdalara nasıl geçtiğini tartışmalarını isteyin. İnsanların yedikleri gıdaların hangilerinde zehirli kimyasallar bulunabilir? Zehirli kimyasalların vücudumuzda birikmesini nasıl önleyebiliriz? Zehirli kimyasalları çevremizden nasıl uzak tutabiliriz?

This page was updated:03 Ara 2021