Hesperian Health Guides
Çoklu kimyasal duyarlılık
HealthWiki > Topluluk için Çevre Sağlığı Rehberi > Bölüm 16: Zehirli kimyasallardan kaynaklanan zarar > Çoklu kimyasal duyarlılık
Bazı insanlarda birçok kimyasalın ortaklaşa etkisiyle, hatta 1 kimyasala aşırı maruz kalmakla çoklu kimyasal duyarlılık (ÇKD) ya da çevresel hastalık denilen bir hastalık ortaya çıkar. ÇKD olan kişiler boyalar, parfümler, arabalar ve inşaat malzemelerindeki sıradan zehirlilere çok şiddetli tepki verirler.
ÇKD’nin belirtileri burunda akıntı, gözlerde kaşıntı, baş ağrısı, boğazda hassasiyet, kulak ağrısı, saçlı deride ağrı, zihinsel karışıklık ya da uykuya meyil, nabız yükselmesi, mide rahatsızlığı, bulantı, karın ağrısı, ishal ve eklemlerde ağrıdır.
ÇKD çok farklı belirtilere yol açtığı için bazı sağlık çalışanları bunun kimyasalların neden olduğu gerçek bir hastalık olmadığını düşünürler. Onlara göre bu belirtilerin nedeni duygusal gerilimdir. ÇKD alerjilerle, de sıklıkla karıştırılmaktadır, ancak şu farklarla ayrım yapılabilir:
- Kimyasallara her maruz kaldığında belirtiler ortaya çıkar.
- Etkiler uzun sürer (kronik), mevsimsel değildir.
- Çok az maruziyette bile belirtiler görülür.
- Tetikleyici kimyasallar ortadan kaldırıldığında belirtiler geçer.
- Farklı ve birbirleriyle ilgisiz maddeleri (boya ve parfüm ya da plastik ve sigara dumanı) belirtilere neden olur.
Önleme ve tedavi
ÇKD’yi önlemenin en iyi yolu belirtilere yol açan kimyasallardan uzak durmaktır. Herkeste farklı tepkilere neden olduğundan ÇKD’nin tedavisi kişiden kişiye değişir. Bununla birlikte zehirli maddeler çevreden kaldırıldığında hepsinin şikayetleri geçer.