Hesperian Health Guides
Saklı giderler ve bunları ödeyenler
HealthWiki > Topluluk için Çevre Sağlığı Rehberi > Bölüm 20: Zehirli maddelere bağli zarari önleme ve azaltma > Saklı giderler ve bunları ödeyenler
Zehirli maddeler üreten ve kullanan endüstriler insanlara malzemelerinin ve ürünlerinin güvenli ve gerekli olduğunu söylerler. Ancak bu doğru değildir. Bir zamanlar insanların güvenli ve gerekli olduğunu düşündükleri PVC plastik, kurşunlu benzin ya da pestisidler gibi bir çok kimyasalın ve ürünün şimdi büyük zarara yol açtığı bilinmektedir. Birçok zehirli kimyasalın daha güvenli alternatifler vardır, tabii ki endüstri onları ararsa ve kullanırsa.
Endüstriyel gelişmenin çevresel hasar ve insanlar için sağlık sorunları gibi çok sayıda “saklı giderler”i vardır. Bu saklı giderler genellikle bu zarara yol açan işyerlerince değil, zehirli maddelerden zarar görenlerce “ödenir”. Bu giderlerin işletmelerin zehirli madde yayan faaliyetlerinden ayrı tutulması onların karlarını korumasının ve arttırmasının bir yoludur. Bu karlar sıklıkla çok büyük karlardır, daha güvenli uygulamaları ve insanların sağlığını korumayı desteklemeye yetecek kadar büyük!
Endüstriyel kirliliğin en kötü etkilerine maruz kalanlar genellikle kirlilik üreten endüstrilerde çalışanlardır. Ayrıca endüstri kuruluşlarına yakın yerlerde yaşayanlar ve kirliliğin daha az olduğu yerlere göç edemeyenler de etkilenirler. Zehirli maddelerinyol açtığı sağlık sorunlarından birçoğu tedavi edilemez. O halde, bazı kişiler pahalı tedavilerin masrafını ödese bile (ki çoğumuz ödeyemeyiz), sağlığımıza verdiği zarar sıklıkla kalıcıdır. Gerçek çözüm çok zehirli maddelerin kullanılmasını yasaklamak ve illa kullanılmak zorunda olunanlar ve daha güvenli alternatifleri bulunamayanlar için de sıkı düzenlemeler getirmektir.
Üretim ve zehirli atık döngüsü
Endüstri kuruluşları zehirli kimyasalların ve zehirli atıkların oluşturulmasından ve kullanımından sorumlu olsalar da, her birimiz, ister küçük bir köyde ister büyük bir şehirde yaşayalım, küresel üretim ve atık döngüsünden etkileniyoruz. İster dünyanın her yanında kullanılan plastik torbalar olsun ister bilgisayar, araba ya da cep telefonu yapımında kullanılan zehirli maddeler ve üretim yöntemleri olsun, hepimiz dünya çapında bir zehirli üretim ve zehirli atık döngüsüne bağlıyız.
Endüstriyel kirliliğin sık rastlanan bazı kaynakları
Petrol rafineries refineries ve elektrik santralleri havayı, suyu ve toprağı zehirli kimyasallar ve ağır metallerle kirletirler.
İzabe tesisleri cıva, kurşun gibi ağır metaller, ve dioksin gibi zehirli maddeler salarlar.
Fabrikaların her türlüsü kirliliğe neden olur, ancak temiz üretim yöntemleri kullanarak güvenliklerini arttırabilirler.
Endüstriyel atık alanları toprağa ve yer altı sularına kimyasalları sızdırarak yıllarca süren ciddi sorunlara yol açarlar.
Yakma fırınları havaya, suya ve toprağa zehirli kimyasallar salarlar.
Tabakhaneler, elektro kaplama, konfeksiyon ve pil üreticileri gibi küçük ölçekli endüstriler hem işçiler hem de oralarda yaşayanlar için kirliliğe ve ciddi sağlık sorunlarına neden olabilirler.
Askeri üsler ve savaş bölgeleri radyasyondan dioksine yıkıcı kirliliğe yol açarlar ve geriye nesiller boyu sürebilecek zararlı atıklar bırakabilirler.